Санаэ Такаичи Японы Либерал Ардчилсан Намын анхны эмэгтэй дарга боллоо
Японы улс төрийн гол нам болох Либерал Ардчилсан Нам (ЛАН)-ын удирдлагын сонгуульд хуучин эдийн засгийн аюулгүй байдлын сайд Санаэ Такаичи ялалт байгуулж, намын анхны эмэгтэй дарга боллоо. Тэрээр Японы анхны эмэгтэй Ерөнхий сайд болох замд гаргалаа.
2025 оны 10-р сарын 4-ний Бямба гарагт Японы Либерал Ардчилсан Намын (ЛАН) даргын сонгуульд хуучин эдийн засгийн аюулгүй байдлын сайд Санаэ Такаичи ялалт байгуулж, тус намын анхны эмэгтэй дарга боллоо. Энэ нь түүнийг Японы анхны эмэгтэй Ерөнхий сайд болох замд гаргалаа. Сонгуулийн хоёр дахь шатанд Такаичи 185 санал авч, Хөдөө аж ахуйн сайд Шинжиро Коизумиг 156 саналаар ялсан юм. Эхний шатанд таван нэр дэвшигчийн хэн нь ч олонхийн санал аваагүй тул дахин санал хураалт явуулсан бөгөөд Такаичи парламентын 149 гишүүн, намын 36 мужийн салбарын саналыг авсан бол Коизуми 145 гишүүн, 11 салбарын санал авсан байна.
Санал хураалтын дараа Такаичи “Баярлаж байна гэхээс илүүтэйгээр одооноос хичнээн хүнд байхыг мэдэрч байна” хэмээн мэдэгдэж, “Намыг дахин босгохын тулд бүх үеийн хүмүүсийн туслалцаа хэрэгтэй. Би ажил-амьдралын тэнцвэрээ орхиж, ажиллаж, ажиллаж, ажиллаж, ажиллана” гэж нэмж хэлсэн юм. Тэрээр оройн хэвлэлийн бага хурал дээр ЛАН-Комэйто эвслийг өргөтгөх боломжийн талаар хөндөж, шинэ түнш нь Үндсэн хуульд өөрчлөлт оруулах, гадаад бодлого, төсвийн бодлогын үндсэн чиглэлд санал нэгдэх шаардлагатайг онцолсон. “Комэйто-ЛАН эвслийн адил бид бодлогын нэгдмэл байр суурийг баталгаажуулж, түүн дээр тулгуурлан урагшлах ёстой” хэмээн Такаичи хэлсэн бөгөөд “Цаг хугацааны хувьд одоогоор тодорхойгүй байгаа ч аль болох олон хүний саналыг сонсохыг хүсэж байна” гэжээ.
Такаичи намын дотоод хуваагдлыг арилгахын тулд бүх үеийн төлөөллийг, тэр дундаа сонгуульд өрсөлдсөн нэр дэвшигчдийг ч багтаасан удирдлагын баг бүрдүүлэх зорилготой байгаагаа илэрхийлсэн. Удирдлагын томилгоог ирэх долоо хоногийн эхээр зарлах төлөвтэй байна. Сонгуулийн эхний шатанд Такаичи нийт 183 санал авсан бөгөөд үүнээс 64 нь парламентын гишүүд, 119 нь намын энгийн гишүүдийн санал байв. Харин Коизуми 164 санал авсан бөгөөд 80 нь парламентын гишүүд, 84 нь энгийн гишүүдийн санал байжээ. Ерөнхий сайдын Тамгын газрын дарга Ёшимаса Хаяаши 134 санал авч гуравдугаар байрт орсон бол хуучин эдийн засгийн аюулгүй байдлын сайд Такаюки Кобаяаши 59, ЛАН-ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга асан Тошимицү Мотэги 49 санал авч арын байруудад жагссан байна.
Энэ удаагийн сонгуульд нэр дэвшигчдийн бодлогын ялгаа тодорхойгүй байсан нь парламентын гишүүдийн саналыг алдахгүйн тулд маргаантай сэдвээс зайлсхийсэнтэй холбоотой гэж ажиглагчид үзэж байна. Мөн эвслийг өргөтгөх боломжийг нээлттэй орхисон нь бодлогын ялгааг бүдгэрүүлсэн шалтгаан болжээ. Ерөнхий сайдыг сонгох парламентын ээлжит бус чуулган 10-р сарын дунд үеэр хуралдах төлөвтэй байгаа бөгөөд ЛАН-Комэйто эвсэл парламентын хоёр танхимд олонхгүй ч сөрөг хүчнүүд нэгдсэн нэр дэвшигч гаргаж чадахгүй байгаа тул Такаичиг Ерөнхий сайдаар батлах магадлал өндөр байна.
Такаичи намыг шинэчлэн сэргээх, парламентын хоёр танхимд цөөнхийн засгийн газрыг удирдах зэрэг олон сорилттой тулгарна. Түүний хамгийн эхний сорилт бол намын хуваагдлыг нэгтгэх явдал бөгөөд ЛАН-ын удирдлагын бүрэлдэхүүнд сонгуульд өрсөлдсөн нэр дэвшигчид болон тэдний дэмжигчдийг багтаах эсэх нь анхаарлын төвд байна. Тэрээр Ерөнхий сайд Шигэру Ишибагийн үлдсэн гурван жилийн хугацааг 2027 оны 9-р сар хүртэл гүйцэтгэнэ. Ерөнхий сайдаар сонгогдсоны дараа Такаичи парламентын дэмжлэггүй нөхцөлд хууль тогтоомж батлуулахын тулд сөрөг хүчний хамтын ажиллагааг эрэлхийлэх шаардлагатай болно. Мөн гадаад бодлогын чиглэлд шуурхай ажиллах шаардлагатай бөгөөд Токио, Вашингтон хоёрын хооронд шинэ Ерөнхий сайд болон АНУ-ын Ерөнхийлөгч Дональд Трамп нарын хоёр талын уулзалтыг энэ сард багтаан зохион байгуулах талаар тохиролцож байна.
Нара мужийн №2 тойргийг төлөөлдөг Доод танхимын 64 настай гишүүн Такаичи парламентын 30 гаруй жилийн туршлагатай. Тэрээр агсан Ерөнхий сайд Шинзо Абэгийн шүтэн бишрэгч бөгөөд намын бодлогын дарга, Ерөнхий хэргийн зөвлөлийн дарга, Засгийн газрын гишүүн зэрэг олон чухал албан тушаал хашиж байсан. 2022–2024 онд эдийн засгийн аюулгүй байдлын сайдаар ажилласан бөгөөд Дотоод хэргийн сайдаар хамгийн удаан хугацаанд ажилласан рекордыг эзэмшдэг. Такаичи ЛАН-ын үндсэрхэг жигүүрийн нүүр царай болж, төрийн зардлыг нэмэгдүүлэх, Хятадтай хатуу байр суурь баримтлах, батлан хамгаалахын төсвийг өсгөх зэрэг бодлогыг тууштай дэмжиж ирсэн. Гэсэн ч гурав дахь удаагийн нэр дэвшилдээ тэрээр өөрийн дүр төрхийг зөөлрүүлж, нам доторх дэмжлэгээ тэлэхийг зорьсон. Сүүлийн долоо хоногуудад тэрээр Ерөнхий сайд асан Таро Асотой удаа дараа уулзаж, түүний дэмжлэгийг дахин авахыг эрмэлзсэн юм.
“Намайг зөвхөн үндсэрхэг үзэлтэн гэж тодорхойлоосой гэж хүсэхгүй байна. Одоо би илүү төвийг сахисан үндсэрхэг үзэлтэй болсон” хэмээн Такаичи өнгөрсөн сард мэдэгдэж, Сансэйто болон Японы Үндсэрхэг Нам зэрэг шинэ намуудыг нэрлээгүй ч тэднийг шууд бус байдлаар дурдсан. Мөн тэрээр Хятадыг “чухал хөрш” хэмээн нэрлэж, хоёр талын харилцааг бэхжүүлэх шаардлагатайг онцолсон. Сонгуулийн дараа Хууль зүйн сайд асан Мидори Мацушима Такаичиг дэмжсэн 20 гишүүний нэгийн хувьд “Анхны эмэгтэй Ерөнхий сайд төрлөө. Үүнийг нүдээрээ харж чадсандаа маш их баяртай байна. Энэ нь олон залуу эмэгтэйчүүдэд, улс төрийн гэр бүлд төрөөгүй, улс төрөөс хол орчинд өссөн хүмүүст урам зориг өгнө гэж найдаж байна” хэмээн сэтгэгдлээ илэрхийлсэн.
Нөгөө талд Коизумигийн дэмжигчид урам хугарсан байдалтай байлаа. Сангийн сайд Кацүнобү Като “Эдгээр бол үр дүн. Бид хүндэтгэлтэйгээр хүлээн зөвшөөрөх ёстой” хэмээн мэдэгдсэн бол Доод танхимын гишүүн Такума Мияжи “Хоёр дахь шатны санал хураалтад олон хүн анхны шатны чиг хандлагыг харж саналаа өгсөн. Тэр үед Такаичи олон нийтийн санал хураалтад ялсан” гэж тайлбарласан.
