Орос–Украины дайн 2025 оны намар: Хэлэлцээний боломж, эрчим хүчний фронт, олон улсын байр суурь өөрчлөгдөж байна
2025 оны есдүгээр сараас хойш Орос–Украины дайн эрчим хүчний дэд бүтцийн эсрэг цохилт, дрон, пуужингийн дайралтаар улам хурцдаж байна. Украины тал Оросын газрын тос боловсруулах үйлдвэрүүд болон эрчим хүчний байгууламжуудад дрон ашиглан цохилт өгч, Оросын эдийн засагт хүчтэй хохирол учруулсан бол Оросын тал энгийн иргэд болон дэд бүтцэд хохирол учруулсан хариу цохилт хийжээ.
Хамгийн анхаарал татсан өөрчлөлт бол АНУ-ын шинэ засаг захиргааны хандлага юм. Ерөнхийлөгч Дональд Трампын удирдсан баг Украины асуудлаар Москватай шууд харилцах, тодорхой буултууд хийх боломжийг судалж эхэлсэн. Төрийн нарийн бичгийн дарга Рубио “дайныг цэрэг зэвсгийн аргаар шийдэх боломжгүй” хэмээн мэдэгдэж, дипломат шугамаар шударга боловч бодит буултуудын үндсэн дээр энх тайван тогтоох нь зайлшгүй гэж үзэж байна.
Европын холбоо Оросын ураны импортыг зогсоох талаар хэлэлцэж байгаа нь Оросын эрчим хүчний салбарт дарамт үзүүлж, Украины дотоодын үйлдвэрлэл, хийн салбарын хамгаалалтыг чухалчилж эхэлсэн. Донецк, Луганскийн бүс нутагт талууд газар нутгийн хяналтаа ээлжлэн алдаж, эргүүлэн авах ширүүн тулаан үргэлжилж байна.
НАТО-ийн зүгээс Оросын томоохон цохилтын хариуд сөнөөгч онгоц, агаарын довтолгооноос хамгаалах ангиудыг бэлэн байдалд оруулсан нь бүс нутгийн аюулгүй байдалд анхаарал хандуулж буйг илтгэж байна.
Монгол Улсын хувьд:
- Орос, Украинтай шууд хамаарал багатай ч эрчим хүч, тээвэр, хүнсний хангамж, валютын ханш зэрэг дам нөлөөлөлд өртөх эрсдэлтэй
- Олон улсын зах зээл дээрх эрчим хүч, хөдөө аж ахуйн бүтээгдэхүүний үнэ хэлбэлзэх нь Монголын импорт, экспортод нөлөөлж болзошгүй
- Гадаад бодлогын хувьд төвийг сахих, энхийн хэлэлцээг дэмжих байр сууриа хадгалах нь чухал
Энэхүү дайн нь зөвхөн хоёр улсын хоорондын зөрчил биш, дэлхийн геополитикийн тэнцвэр, эрчим хүчний аюулгүй байдал, хүнсний хангамж, дипломат харилцааны сорилт болон хувирч байна. 2025 оны намар бол хэлэлцээний орон зай нээгдэх, олон улсын байр суурь дипломат шугам руу хазайх хандлагатай үе болж байна.
